De uitdagingen in Haïti
Door de turbulente politieke geschiedenis zijn de huidige democratische instellingen in Haïti zwak. Er is een grote kloof tussen arm en rijk. In de Human Development Index van de Verenigde Naties staat Haïti op de 158ste plaats op een totaal van 187 landen. Bijna 80 procent van de bevolking leeft onder de armoedegrens. De dreiging van aardbevingen en tropische stormen is nooit ver weg. De uitdagingen blijven belangrijk: een duurzame landbouw ontwikkelen, de bevolking meer laten participeren aan het beleid en het land beter voorbereiden op rampen.
Verzwakte landbouw
Bijna de helft van de bevolking doet aan landbouw, veeteelt en visserij. Maar die activiteiten dragen slechts voor een kwart bij aan het bruto binnenlands product (BBP). In 1983 introduceerde Jean-Claude Duvalier het vrijhandelsbeleid, en dat werd door zijn opvolgers op diverse manieren voortgezet. Als gevolg daarvan nam de import van voedsel toe, terwijl de export daalde. De investeringen in de landbouw en de technische ondersteuning van de voedselproductie gingen er op achteruit.
Invoer van rijst
De productie van rijst, het belangrijkste basisvoedsel in Haïti, is een goed voorbeeld van die politiek. In 1995 zakte de invoertaks op rijst van 50 naar 3 procent. 17 jaar later voert Haïti 83 procent van de rijst die het zelf nodig heeft in. De nationale productie van rijst is de voorbije twintig jaar stabiel gebleven op 70.000 ton per jaar, terwijl de invoer van 260.000 ton in 2003 toenam tot 381.000 ton in 2010.
Kwetsbaar door klimaatverandering
Haïti is het meest kwetsbare land ter wereld wat klimaatverandering betreft. Het wordt sterk blootgesteld aan orkanen, stormen, tropische cyclonen, overstromingen en aardbevingen. Bij de zware aardbeving van 2010 kwamen naar schatting 200.000 mensen om. Meer dan een miljoen mensen werden dakloos. Het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) raamt de totale schade op 7,8 miljard dollar. Dat is voor Haïti meer dan het totale overheidsbudget van 2009. Alleen al het economisch verlies (minder productie, minder werk, minder verwerking en hogere productiekosten) bedroeg 3,6 miljard dollar oftewel 45 procent van het totale verlies.
Structureel budgettair tekort
De bevolking groeit gestaag, de economie niet. Het land kent een structureel budgettair tekort. De voedselonzekerheid blijft groot en treft 38 procent van de Haïtiaanse bevolking of 3,8 miljoen mensen.
- De landbouwsector steunt hoofdzakelijk op kleine boeren, maar 80 procent van die boeren moet nog andere activiteiten uitvoeren of hangt af van financiële transfers uit het buitenland.
- De informele sector vormt een noodzakelijke aanvulling op het inkomen uit landbouw. 60 procent van de arbeidskrachten in de hoofdstad is actief in deze sector.
- Slechts 9 procent van de bevolking is actief in de industrie (suikerraffinaderij, textiel, cement en lichte assemblage). Deze draagt voor 20 procent bij tot het BBP.
Vrouwen verzekeren voedsel
Op het platteland is 40 procent van de gezinshoofden een vrouw. Vrouwen zijn ook actief in alle stadia van de landbouw. Mannen bewerken de grond, produceren voor de export (koffie, mango’s) en beheren grotere kuddes vee. Zij hebben ook de betaalde jobs. Vrouwen produceren voor de lokale markt, onderhouden de velden en staan in voor de voedselzekerheid van hun gezin. Zij zorgen voor drinkwater en basisvoorzieningen. Vaak moeten zij lange afstanden te voet afleggen, omdat ze tot 80 procent van hun landbouwopbrengst naar de steden brengen. Desondanks staan vrouwen onderaan de ladder wanneer het gaat om inkomens uit landbouw.
